Özlem ERMİŞ BEYHAN
Doğal felaketler, çatışma ve şiddet olayları nedeniyle yaşanan iç göç olaylarındaki artış, global ekonomiyi artçıl yansımalarla etkiliyor. Artış, geçen hafta yayınlanan Ülke İçinde Yerinden Edilme İzleme Merkezi’nin (IDMC) hazırladığı 2024- Ülke İçinde Yerinden Edilme Küresel Raporu’nda (GRID) ortaya konuldu.
Rapora göre, depremin etkisi ile geçen yıl 4 milyon kişinin yerinden olduğu Türkiye, 2023 yılında Çin ile birlikte dünyada en çok iç göç yaşanan ülke oldu. Raporda Kahramanmaraş depremi, dünyada en çok iç göç yaratan doğal felaket olarak gösterildi.
İç göçte rekor artış
Raporda, global olarak ülke içinde yerinden edilmiş kişi sayısının son beş yılda yüzde 51 artarak 2023 yılı sonunda 116 ülkede 75,9 milyon kişi ile rekor kırdığı belirtildi.
Bu rakam 2022 sonunda 71.1 milyon kişi idi. 2023 yılındaki artışta, Kahramanmaraş depremi kaynaklı Türkiye etkisinin de altı çizildi.
Kahramanmaraş merkezli depremde 271 bin kişiden fazla kurtarma elemanının ve 1.4 milyonu aşkın gönüllünün bölgeye gittiğinin altı çizildi. Yaşanan göç nedeniyle Gaziantep’te kiraların yüzde 47 seviyesinde arttığı belirtilen raporda, kira sınırlaması getirildiği de belirtildi. Raporda halen 882 bin kişinin ülke içinde yerinden edilmiş biçimde yaşadığı bilgisine yer verildi.
Çatışmalarla 68.3 milyon kişi yerinden edilmiş durumda
-Raporda halen 68.3 milyon kişinin çatışma ve şiddet olayları nedeniyle yerinden edilmiş şekilde yaşadığı belirtildi.
-Bu, bugüne kadar kayıtlı en yüksek rakam. Sudan, Suriye, Kongo, Kolombiya ve Yemen, bu yerinden edilmiş kişilerin yaklaşık yarısına ev sahipliği yapıyor. Bu rakamda son 5 yılda yüzde 49’luk artış söz konusu. Bunun arkasında, Etiyopya, Kongo, Sudan ve Ukrayna’da yaşanan savaş ve çatışmaların yattığı belirtildi.
-2023 yılında çatışma ve şiddet olayları 45 ülkede 20.5 milyon kişinin yerinden olmasına neden oldu.
-Doğal felaketler nedeniyle global olarak 2023 yılında yerinden edilenlerin sayısı 26.4 milyonu buldu. Bu, son 10 yılın en yüksek rakamı olarak gösterildi. Bu rakamın üçte biri Türkiye ve Çin’deki doğal felaket ve depremler nedeniyle oluştu. Rapora göre geçen yıl La Nina’dan El Nino’ya geçişle doğal felaketlerin neden olduğu yerinden edilme sayısı azalırken, deprem nedeniyle yeriden edilmede toplam 6.1 milyon kişi ile 2008’den bu yan en yüksek rakama ulaşıldı.
