Güneydoğu’nun en büyük şehirlerinden Diyarbakır’da 6 Şubat depremlerinde hem can hem maddi kayıplara uğrayan iller arasındaydı.
Depremden sonraki günlerde Diyarbakır da depremin ekonomik etkilerini ağır biçimde hissetti.
Buna karşın Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya’nın verdiği bilgiye göre depreme karşın Diyarbakır da Maraş, Hatay, Adıyaman illeri gibi organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri hasar görmedi. Buna karşın sanayide çalışan ve depremde hayatını kaybeden çalışanlarının olduğunu kaydeden Kaya, şöyle devam etti:
“Barınma sorunu nedeni ile geçici bir işgücü kaybı da yaşadık. Ama Diyarbakır daha hızlı toparlanan bir il oldu. Tarım sektörü ve hizmet sektöründe de üretimin ve hizmet sunumunun devam ettiği bir il oldu ve hata diğer deprem bölgesindeki işletmelere destek vermeye çalıştı.”
Diyarbakır Ticaret Odası Başkanı Mehmet Kaya
1200 KİŞİLİK GEÇİCİ İŞ KAYBI YAŞANDI
Depremden sonra 1-2 hafta işletmelerde üretim ve hizmet sunumunda durma yaşandığını belirten Kaya, şöyle devam etti:
“Ama organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi sitelerinde bir hasar oluşmadı ve 2 hafta aradan sonra tekrar üretime başladılar. Kent içinde ağır ve orta hasarlı yapıların altında yer alan üretim ve hizmet alanları zarar gördü. Özellikle tekstil, mobilya gibi üretim alanlarında atölyelerde hasar nedeni ile üretim durdu. Kentte tekstil ve hazır giyim sektöründe çok katlı yapılar altında üretim yapan pek çok atölye var. Deprem sonrası Nisan ayında yapılan saha çalışmasında tekstil ve hazır giyim sektöründe 78 atölyenin 69’unda 1.202 kişilik iş kaybı yaşandı. Daha sonra yapılan analizlerde bu işgücünün organize sanayi bölgelerine kaydığı görüldü.”
DAR GELİRLİ AİLELER İÇİN YAPI STOKU YOK
Diyarbakır’ın deprem riski altında olan bir il olduğunu anımsatan Kaya, “6 Şubat’ta 407 vatandaşımız hayatını kaybetti. Kentte ağır hasarlı ve orta hasarlı yapı sayısı 8 binin üzerinde ve özellikle dar gelirli aileler için yapı stoğu yok. Elbette ki en önemli beklenti hasar gören yapıların yıkılması ve barınma alanlarının sürdürülebilir bir şekilde oluşturulması. Depremde kent merkezinden kırsala doğru bir göç yaşandı. Kırsal alanların önemini pandemi döneminde de gördük. Kırsalda model yaşam ve üretim alanlarının geliştirilmesi de oldukça önemli” dedi.
DEPREM SONRASI GÖÇ KALICI HALE GELEBİLİR
Depremden sonraki 1 yıllık süre içinde daha çok hasar gören üretim alanlarına yoğunlaşıldığını söyleyen Kaya, “Ancak dediğimiz gibi deprem sonrası illerde değişen yaşam koşulları, temel kent hizmetlerine erişim sorunları nedeni ile yaşanan göçler kalıcı olabilir veya devam edebilir. Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik kriz de bunu destekler nitelikte. Orta vadede nitelikli işgücü kaybı ülke geneline göre depremin yaşandığı illerde daha çok yaşanabilir” diyerek sözlerini şöyle sürdürdü:
“DESTEKLERE İHTİYAÇ VAR”
“Vergi ertelemeleri Diyarbakır için bitti. Deprem sonrasında işletmelerimizin bir kısmı kredi desteklerinden yararlandılar. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın sağladığı finansman ile Oda olarak depremden zarar gören 228 işletme ve esnafımıza hibe desteği sağladık. Ancak şu an hem deprem hem de mevcut ekonomik sorunlar nedeni ile zorlanan işletmelerimiz için destekler yok. Sadece teşvik paketindeki vergi indirimleri devam ediyor. İşletmeler özellikle son bir yıldır hem iç hem de dış pazarlarda daralan satışlarını artan üretim ve işgücü maliyetlerine rağmen korumaya çalışıyorlar. İstihdamın korunması, girdi maliyetlerinin karşılanması ve özellikle dış pazarlara açılabilmeleri için desteklere ihtiyaç var.”
patronlardunyasi.com
